به گزارش نبض بورس، عرضه اولیه سهام شرکتها همواره بعنوان یکی از راهکارهای جذب سرمایه گذاران در بازار سرمایه به شمار می‌رود. اما اینکه این عرضه‌ها در چه شرایطی و با چه قیمتی انجام شوند تاثیر بسزایی در نتیجه آن خواهد داشت. تجربه نشان داده که در شرایطی که جو عمومی بازار منفی است عرضه‌های اولیه چندان جذابیتی ندارند. اما با این وجود به نظر می‌رسد که مدیران و مسئولان بورسی و فرابورسی اهمیت زیادی به این موضوع نمی‌دهند و برای تصمیم گیری در خصوص زمان عرضه‌های اولیه اولویت‌های دیگری را مد نظر قرار می‌دهند.
یکی دیگر از مسایل مهمی که می‌تواند در سرنوشت و نتیجه این عرضه‌های اولیه تاثیر بااهمیتی داشته باشد، قیمت عرضه‌های اولیه است. متاسفانه در بسیاری از موارد سهام شرکت‌هایی که در نوبت عرضه اولیه قرار دارند با قیمت‌های بسیار پایینی ارزشگذاری می‌شوند. فاصله زیاد کشف قیمت این عرضه‌ها نسبت به ارزش ذاتی آن‌ها موجب می‌شود که متقاضیان برای خرید آن‌ها صف‌های خرید سنگینی تشکیل دهند. صف‌هایی که روز‌ها و شاید هفته‌ها ادامه داشته باشد. آیا سیاست پایین نگاه داشتن قیمت عرضه‌های اولیه تا کنون موفق بوده است؟
از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا کنون دست کم ۱۴ شرکت در بازار سرمایه عرضه اولیه شده اند. این شرکتها به ترتیب تاریخ عرضه‌ها عبارتند از آسیاتک، ددانا، حگهر، فروسیل، فغدیر، کایزد، تپسی، فرود، درازی، گلدیرا، فروژ، اردستان، ثجنوب و غدانه.
از بین این عرضه‌های اولیه تقریبا ۴ تا ۵ شرکت در روز‌های اولیه بعد از تاریخ عرضه، بازدهی‌های خوبی به خریداران خود دادند. آسیاتک با ۱۴۰ درصد در رتبه برتر و اردستان با بازدهی اولیه ۸۳ درصدی در جایگاه دوم بیشترین بازدهی‌ها قرار دارند.
بازدهی‌های اولیه ددانا ۵۸ درصد، غدانه ۵۳ درصد و فروسیل ۴۱ درصد بود. حگهر، تپسی، فروژ، کایزد و درازی هم بین ۱۵ تا ۳۸ درصد بازده اولیه داشتند.
اما بعد از آنکه صفوف خرید روز‌های ابتدایی این عرضه‌های اولیه در هم شکست و به کل متقاضیان سهم رسید، عمده این نماد‌ها متعادل شدند و برخی از آن‌ها حتی اکنون در قیمت‌های پایین‌تر از عرضه اولیه خود داد و ستد می‌شوند. فغدیر با بازده منفی ۷۷ درصد بدترین سرنوشت را در بین عرضه‌های اولیه تجربه کرده و بعد از آن کایزد و فروسیل قرار دارند که قیمت کنونی آن‌ها بین ۳۹ تا ۳۸ درصد پایین‌تر از قیمت عرضه اولیه آنهاست.
فروژ هم نسبت به عرضه اولیه اش اکنون حدود ۱ درصد افت قیمت دارد.
در این بین تپسی که ویژه سرمایه گذاران حرفه‌ای بازار عرضه شد اکنون تقریبا نسبت به قیمت عرضه اولیه اش یر به یر است. بازده اولیه این سهم ۲۴ درصد بود و خیلی زود رشد شتابان نخستین روز‌های عمر بورسی شدنش، فروکش کرد.
اما حگهر، اردستان، اسیاتک، غدانه، درازی، ددانا و حتی ثجنوب اکنون در قیمت‌های بالاتر از عرضه‌های اولیه خود معامله می‌شوند. آخرین قیمت معاملاتی نمادهای حگهر، اردستان، اسیاتک و غدانه نسبت به نخستین روز عمر بازاری شدنشان به ترتیب رشد ۹۲ درصد، ۷۰ درصد، ۵۹ درصد ۵۶ درصد رشد را تجربه کرده اند.
فرود و گلدیرا هم از همان روز نخست که عرضه اولیه شدند برای افزایش سرمایه بسته شدند.
موضوعی که باید به آن توجه داشت سرنوشت متفاوت برخی از عرضه‌های اولیه است. سهامداران عمده برخی از شرکتها سهام خود را تحت تاثیر فشار‌های مختلف، زیر ارزش ذاتی عرضه می‌کنند. این موضوع موجب می‌شود که روز‌های زیادی شاهد صفوف خرید بر روی این نماد‌ها باشیم. بعنوان مثال سیمان اردستان ۱۳ روز پیاپی صف خریدش پا برجا ماند و پس از رشد بیش از ۸۰ درصدی قیمت متعادل شد. بسیاری از کارشناسان از همان ابتدا به پایین بودن قیمت عرضه اولیه اردستان اشاره کرده بودند. اینگونه ارزان فروشی‌ها به صف نشینی‌های طولانی در بازار منتهی می‌شود و عایدی برای شرکت ندارد./بورس 24
